Ακάκιε – βιογραφία και κομμάτι ελληνικής ιστορίας

Για κάποιον που δεν έχει μεγαλώσει στην Ελλάδα, το Ακάκιε φαίνεται να είναι ένα κάπως παράξενο όνομα. Τί σημαίνει Ακάκιε, τελοσπάντων; Αυτή ήταν η πρώτη μου απορία όταν έμαθα για το καινούριο βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα, ο οποίος είναι πλέον ένας από τους αγαπημένους συγγραφείς στο βιβλιοπωλείο μου στο Ντύσσελντορφ. Δεν άργησα βέβαια να μάθω, ότι το Ακάκιε ήταν το όνομα ενός καλόγερου στα Μετέωρα, που έγινε έμπνευση για την πλέον θρυλική διαφήμιση των γνωστών ελληνικών μακαρονιών με το Μ… στην δεκαετία του ’50.

Τελικά όμως δεν ήταν μόνο αυτό που έμαθα κατά την ανάγνωση του βιβλίου. Το Ακάκιε είναι η ιστορία ζωής του πρωταγωνιστή Λευτέρη Μαντζίκα. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Παρακολούθουμε σαν αναγνώστες την πορεία του Λευτέρη και ταυτοχρόνως και την πορεία της Ελλάδας μέσα από τα μάτια του – το μυθιστόρημα ξεκινά το 1918 και τελειώνει το 2008. Βιώνουμε σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα, όπου ο πρωταγωνιστής θα ζήσει απώλιες, χαρές, πόλεμο, φιλίες, επιτυχίες αλλά και δύσκολες στιγμές και πάνω από όλα μια μεγάλη αγάπη. Θα προσαρμόζεται στα γεγονότα, θα παλεύει για το καλύτερο και δεν θα αφήσει „Τίποτα στην τύχη …“!

Ένα πολύ προσωπικό μυθιστόρημα

Κατά την ανάγνωση του Ακάκιε σκέφτομουν, ότι ο συγγραφέας πρέπει να είχε μια πολύ ιδιαίτερη σχέση μαζί με τον προταγωνιστή του (θα μάθετε λεπτομέρειες στην παρακάτω συνέντευξη). Σίγουρα, όπως λέει ο Κώστας Κρομμύδας στον πρόλογό του, μέρος της πλοκής είναι προϊόν μυθοπλασίας, αλλά παρ‘ όλα αυτά έχει κανείς την εντύπωση ότι ο συγγραφέας θέλει να πει όσο το δυνατόν περισσότερα για τον „αληθινό“ ήρωά του, γιατί προφανώς του έκανε βαθιά εντύπωση.

Υπάρχουν και συναρπαστικά σημεία του βιβλίου – όπως για παράδειγμα το επεισόδιο του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου στο μέτωπο – αλλά γενικά η ιστορία επικεντρώνεται στην εξέλιξη του ήρωα, στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τις δυσκολίες, κυνηγά τα οράματά του και στην ακεραιότητά του, επειδή δεν ξεχνά ποτέ από πού ξεκίνησε.
Έτσι θα έλεγα ότι το βιβλίο Ακάκιε είναι ένα προσωπικό μυθιστόρημα από τρεις απόψεις. Αφενός είναι η ιστορία της ζωής ενός ξεχωριστού ανθρώπου, αφετέρου η πολύ προσωπική σχέση του συγγραφέα με την ιστορία του ήρωά του και τρίτον ένα μυθιστόρημα που αναπόφευκτα μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τον αναγνώστη.

Σε κάθε περίπτωση, είμαι πολύ ευγνώμων στον Κώστα Κρομμύδα που μας έφερε κοντά, μέσω αυτού του βιβλίου, έναν ήρωα που κάθε Ελληνίδα και Έλληνας θα πρέπει να γνωρίζει.

Τί μας είπε ο Κώστας Κρομμύδας για το βιβλίο του

1. Πότε ξεκίνησες να γράφεις το βιβλίο «Ακάκιε»; Ρωτάω γιατί το πρώτο κεφάλαιο παίζει στην εποχή της Ισπανικής γρίπης που είχε πλήξει και την Ελλάδα, και μαθαίνουμε μάλιστα ότι ο πρωταγωνιστής χάνει εκεί τη μάνα του ενώ ήταν 2 ετών. Ήταν τυχαίο που μπαίνουμε στην ιστορία με αυτό το επεισόδιο, ενώ κι εμείς ζούμε ή ζήσαμε τον τελευταίο χρόνο μια παγκόσμια πανδημία;

Είναι εντελώς τυχαίο και τα δύο γεγονότα δεν συνδέονται σε καμία περίπτωση. Το γεγονός του θανάτου της μητέρας του πρωταγωνιστή μου, από την Ισπανική γρίπη, είναι κάτι που συνέβη πριν από έναν αιώνα και κάτι. Είναι μόνο μια λεπτομέρεια της ιστορίας εξάλλου. Ξεκίνησα, ωστόσο, να γράφω το βιβλίο πέρυσι περίπου τέτοια εποχή.

2. Ενώ αφηγείσαι την αρχή της ιστορίας στο τρίτο πρόσωπο, και μπορώ να πω, ότι το πρώτο κεφάλαιο του μυθιστορήματος μου άρεσε πάρα πολύ, μετά αλλάζεις και γράφεις το υπόλοιπο μυθιστόρημα μέσα από το βλέμμα του πρωταγωνιστή σου, του Λευτέρη Μαντζίκα. Γιατί;

Το βιβλίο επέλεξα να το γράψω σε πρώτο πρόσωπο με αφηγητή τον πρωταγωνιστή μου, Λευτέρη Μαντζίκα. Μου αρέσει να γράφω σε πρώτο πρόσωπο και νομίζω πως ρέει πιο γρήγορα ο λόγος αλλά αποδίδω κι εγώ αλλιώς τη συγγραφή τους. Το ότι το πρώτο κεφάλαιο είναι σε τρίτο πρόσωπο, είναι καθαρά για λογοτεχνικούς λόγους. Εξυπηρετεί κάποιον σκοπό.

3. Το «Ακάκιε» έχει πολλές φιλοσοφίες, θα έλεγα μας μεταφέρει αρκετές φορές κάποια μηνύματα ζωής μέσα από τις σκέψεις του Λευτέρη.

Αυτά τα μηνύματα είναι τα δικά σου τα πιστεύω ή είναι αυτά που σου μετέδωσε ο παππούς της συζύγου σου στις συνομιλίες σας, στις στιγμές που τον έζησες από κοντά;

Πρόκειται για τον τρόπο σκέψης αλλά και φράσεις που χρησιμοποιούσε ο ίδιος ο Λευτέρης. Από την άλλη, με βρίσκουν όλες τους, μία προς μία, σύμφωνο και μάλιστα νιώθω εντυπωσιασμένος που, άνθρωπος εκείνης της εποχής, ήταν τόσο ανοιχτόμυαλος. Είχε απλά φιλοσοφημένη τη ζωή. Φρόντιζε σε ό,τι έκανε να μην ξεχνά από πού ξεκίνησε…

4. Τι είναι αυτό που σε εντυπωσίασε περισσότερο σε αυτόν τον άνθρωπο, ώστε αποφάσισες να γράψεις την ιστορία του;

Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου τυγχάνει να ήταν και ο παππούς της γυναίκας μου της Μαρίνας. Έτσι είχα την τύχη να μιλήσω πολλές φορές μαζί του. Ήταν απλά δώρο θεού να μιλάς με αυτόν τον άνθρωπο. Οι αμέτρητες ιστορίες του, τα σοφά του λόγια και οι διορατικές αντιλήψεις του, σε συνδυασμό με το ανυπολόγιστης πνευματικής αξίας έργο του, αποτέλεσαν την έμπνευση για να γράψω αυτό το βιβλίο.

5. Οι κυριότερες πηγές για την ιστορία του «Ακάκιε» ποιές ήταν; Πώς έκανες την όλη έρευνα;

Τι πιο κατάλληλο από την πρόσβαση σε όλο το προσωπικό του αρχείο. Λόγω της συγγένειας, είχα τη δυνατότητα να συνομιλώ όποια στιγμή ήθελα με την οικογένεια για μικρές λεπτομέρειες και απορίες και ακόμη, πέρασα για είκοσι μέρες στο σπίτι του στη Λιγοψά των Ιωαννίνων, όπου ένιωθα σα να τον είχα δίπλα μου. Επίσης, συνομίλησα για πολλές ώρες με τους πρώην συνεργάτες του και ομολογώ πως μου εκμυστηρεύτηκαν τόσο ενδιαφέροντα γεγονότα που είχαν ζήσει μαζί του. Ήταν τιμή για μένα να γνωρίσω αυτούς τους ανθρώπους.

7. Οι οπαδοί των βιβλίων σου θα περιμένουν με το «Ακάκιε» κάτι διαφορετικό από ότι είναι συνηθισμένοι από τα βιβλία σου; Τί ξεχωρίζει το «Ακάκιε» από την «Εβόρα» π.χ.;

Μα κανένα βιβλίο μου δεν μοιάζει με τα υπόλοιπα που έχω γράψει, και θεωρώ πως ποτέ δεν θα το κάνω αυτό. Η «Εβόρα» είναι ένα βιβλίο με μηδενικά βιογραφικά στοιχεία που μιλάει για τη σχέση του ανθρώπου για τη φύση και την επιλογή της πρωταγωνίστριας να ζει πολύ κοντά σε αυτή. Το «Ακάκιε» είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία και στο οποίο έχουμε μια διανθισμένη πραγματική ζωή ενός ανθρώπου που έγραψε ιστορία στον περασμένο αιώνα.

8. Αν θα ήσουν βιβλιοπώλης και θα ήθελες να προτείνεις το βιβλίο «Ακάκιε» σε πελάτισσα ή πελάτη, τι θα έλεγες; Πώς θα το περιέγραφες με λίγα λόγια; Για ποιον τύπο αναγνώστη θα το πρότεινες;

Απευθύνεται σε όλους τους τύπους αναγνωστών και σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Θα έλεγα πως, ειδικά στους νέους, θα ήταν εξαιρετικός κινητήριος μοχλός για το ξεκίνημα της ενήλικης ζωής τους. Είναι όμως και μια καλή ευκαιρία για τους παλιούς, να θυμηθούν όλη την όμορφη αλλά και δύσκολη συνάμα ζωή της προπολεμικής αλλά και μεταπολεμικής Ελλάδας.

Ευχαριστώ τον Κώστα Κρομμύδα για τις απαντήσεις του!

Τίτλος: Ακάκιε
Εκδόσεις: Διόπτρα
Ημερομηνία έκδοσης: Μαίος 2021
ΙSBN: 978-960-653-285-6
Σελίδες: 440
Τιμή: 18,80 €